Wandelaars: Toos Schippers, Annet Fokkens, Amory Geerling, Pascal Wirken en Evelien van Soest.

Buddy's: Monique Olsder, Carla Broers, Joke Franken en Joost van Uijtert.

Organisatie: Séverine Kas, Jantina de Vries en Gert-Jan de Hoon.

Pascal Wirken - wandelaar

"Al vanaf mijn jeugd ben ik slechtziend. Op mijn 15e is me verteld dat ik binnen een jaar blind zou worden. Dat proces verliep in werkelijkheid trager. Heel langzaam is het lichtje uitgegaan. Sinds zes jaar ben ik arbeidsongeschikt thuis. Steeds weer moest ik stoppen met iets wat ik graag deed doordat mijn visus problemen gaf. Toen ik arbeidsongeschikt werd, keek ik er bijna naar uit om volledig blind te worden. Ik was moe van het steeds weer inleveren en steeds weer aanpassen. Daar wilde ik klaar mee zijn. Klaar met inleveren, en daarna weer op kunnen bouwen.

Zo’n twee jaar geleden viel de laatste lichtperceptie weg. Ik heb altijd gedacht dat ik, nadat ik volledig blind was geworden, de draad weer op zou pakken. Dit gebeurt echter niet. De situatie is zo dat ik thuis huisvader ben en meelift op de ervaringen van mijn vrouw en kinderen. Ik weet me goed te redden en kom de dagen aardig door. Ik zit vol realisme en positiviteit. Maar als ik eerlijk ben, ben ik mezelf kwijt.

Enerzijds ben ik vader en partner, en was ik een werknemer. Maar anderzijds zijn mijn visuele beperking en de gevolgen daarvan de rode draad door mijn leven. Ik ben niet mijn beperking, maar dat is wel waar anderen me altijd op aanspreken. 'Wat doet een blinde op de camping, hoe doe je dat?' 'Hoe kun jij een berg afwandelen?' 'Raak je dan de weg niet kwijt?' Mensen zijn verbaasd over wat ik wel kan, maar vinden het in eerste instantie vreemd dat ik niet werk. Hoe kan het weer gaan over wie ik ben en wat ik te bieden heb? Hoe kan ik me weer volwaardig voelen en tegelijkertijd een aantal dingen niet kunnen? Die basis wil ik weer terug.

Graag zou ik de draad weer oppakken. Nadenken over weer iets doen. Maar van alles houdt me tegen. Angst voor financiële consequenties, het mezelf niet gunnen, mezelf het soms niet waard vinden om dingen te ondernemen. Maar vooral ben ik bang om ergens enthousiast over te worden, ergens zin in te krijgen en dan opnieuw een teleurstelling als iets niet lukt. Ik heb al zo vaak het roer om moeten gooien vanwege mijn ogen; daar ben ik klaar mee."

Zijn ervaring (november 2018)

"Bij mij is er zeker iets in gang gezet. Ik ervaar op dit moment een vuurtje wat is aangestoken door de Camino. Ik durf weer te dromen. De angsten die mij in het verleden weerhielden om te dromen zijn op de achtergrond aanwezig. Ze zijn niet weg maar in plaats van dat ze me tegenhouden iets te doen zijn ze er om me scherp te houden. Op de voorgrond is het verlangen om te ondernemen, te dromen en risico’s te nemen. Om weer het gevoel te hebben dat ik leef in plaats van overleef."

Joost van Uijtert - buddy

"Ik heb mooie verhalen over de eerdere Camino’s van Camino Anders Bekeken gehoord en ben hierdoor getriggerd. Zelf houd ik van wandelen en ga graag een uitdaging aan. Het spreekt mij aan dat je ruim 2 weken intensief met elkaar optrekt en hierbij voor een ander een aanvulling kan/mag zijn.

Naar mijn mening ben ik een goede buddy omdat ik luister naar wat de ander nodig heeft, maar ook de ander een stapje verder kan laten gaan als hij of zij dat wil proberen. Daarnaast kan ik ook genieten van de stilte en daarmee de ander de kans geven om ook te genieten dan wel dingen te overdenken. Ben van nature een zorger, wil het de ander naar de zin maken zonder betuttelend of te gedienstig te zijn. Het zal voor mij wel een uitdaging zijn om ook momentjes voor mijzelf te nemen. Wat ik meebreng is een gezonde dosis aan humor, een luisterend oor, waarbij ik ook door zal vragen en analyseren leuk vind. Ik ben iemand die de ander durft uit te dagen om iets te proberen. Ik ben een echte aanpakker.

Voor mijzelf zal het een uitdaging zijn of ik deze periode zonder de aanwezigheid van mijn thuis aankan. Ik wil dit graag 'kunnen' om eens andere uitdagingen, bijvoorbeeld in een paar weken vanuit Italië naar Nederland fietsen, aan te gaan. Daarnaast hoop ik een bijdrage te mogen leveren aan het verleggen van grenzen/bevestiging van de mogelijkheden voor de slechtzienden. Wat ik hier voor mezelf uit wil halen is het door de ogen van de ander naar bepaalde zaken te leren kijken en hulp/tips te krijgen in het loslaten."

Zijn ervaring (november 2018)

"Wat is je meest inspirerende moment of ervaring? Dat vind ik moeilijk uit te drukken in één moment. Het geheel, de intense gesprekken, de moeilijke stukken die we samen gelopen hebben. Maar ook de ontmoetingen met andere pelgrims."

Evelien van Soest - wandelaar

"Sinds mijn geboorte ben ik slechtziend door de zeldzame oogaandoening Aniridie: in mijn beide ogen ontbreekt het regenboogvlies waardoor ik zeer lichtgevoelig ben en bijna altijd een zonnebril draag. Ik heb veel problemen met mijn hoornvlies waardoor ik vertroebeld zie. Mijn gezichtsvermogen is ongeveer 5%.

Het lopen van de Camino betekent voor mij: even uit de dagelijkse routine stappen en thuiskomen bij mezelf. Al mijn hele leven probeer ik om te gaan met de consequenties van mijn visuele beperking. Dat maakt me zelfbewust in wat ik kan, nodig heb en wil bereiken. Ik ben een doorzetter en geniet van kleine dingen.

Toen ik de oproep van Camino Anders Bekeken zag wist ik meteen dat ik mee wilde gaan. De afgelopen jaren ben ik slechter gaan zien en daaraan probeer ik mij opnieuw aan te passen. Ik zoek ruimte en stabiliteit om mijn toekomst verder in te richten. Ik hoop dat deze uitdagende reis mij daarbij kan helpen.

Op de Camino wil ik vrij en onbevangen elke dag gaan wandelen en genieten van de natuur. Doordat ik op mezelf aangewezen zal zijn, wil ik proberen of ik mijn grenzen kan verleggen en vooral meer kan luisteren naar mijn gevoel.

Tijdens de reis ga ik zonder mijn blindengeleidehond op pad en laat ik mijn werk los. Als ik over enige tijd terug kan kijken op deze reis, hoop ik sterker te kunnen vertrouwen op mijzelf en mijn dromen waar te maken."

Haar ervaring (november 2018)

"De Camino heeft mijn hoofd leeggemaakt. Ik heb weer zin en kracht om dingen op te pakken. Ervaringen draag ik met me mee die me dagelijks vooruit helpen. Ik heb het gevoel dat ik er weer mag zijn. Ik ben in staat om compassie te hebben met mezelf en de rust te nemen om in het moment te zijn. De stappen die ik richting de toekomst wil gaan zetten zijn nu bespreekbaar geworden thuis. Ik kan nu aan mijn volgende doel werken." 

Toos Schippers - wandelaar

"Ik heb het syndroom van Usher (doofblind) sinds mijn jeugd, dit is progressieve oogziekte. Mijn ouders bleken allebei drager van dit syndroom, ik heb het, gelukkig niemand anders in de familie. Ik ben inmiddels bijna blind. En ook nagenoeg doof, mijn gehoorverlies wordt gelukkig voor een flink deel gecompenseerd door twee cochleaire implantaten (CI's).

Zeker sinds ik met pensioen ben, is mijn leven ondanks de zware zintuiglijke beperkingen, aardig comfortabel. Veilig ingebed in mijn fijne netwerk. Toch kriebelt er soms  iets. Veel dingen waar ik  intens van heb genoten, zoals visueel genieten van mensen en natuur observeren en verre reizen, kunnen niet meer. Tijd dus om nieuwe wegen in te slaan, ook buiten mijn comfortzone. Meer en andere dingen durven en doen! De Camino lopen past daar perfect bij!

Zolang ik over de Camino heb gehoord en gelezen heb ik het sterke verlangen deze tocht eens zelf te lopen. Maar eerder heb ik mij voor de Camino Anders Bekeken niet aangemeld omdat ik niet alleen heel slecht zie, maar tot halverwege verleden jaar ook heel slecht hoorde. Ik vreesde dat ik daardoor te weinig uit de tocht zou kunnen 'halen en brengen'. Door een tweede cochleair implantaat (CI) kan ik weer veel beter horen en verstaan, en dus goed communiceren, ook in een groep.

De laatste jaren ben ik behoorlijk gegroeid in het leren leven met een ernstige visuele en auditieve beperking. Daardoor is er veel meer ruimte voor gelijkwaardige contacten en het ervaren van reizen vrijwel zonder zicht. Het laatste stukje zicht ben ik momenteel aan het verliezen. Dat is soms hard, en de Camino biedt vast een mooie gelegenheid om verder te komen in de aanvaarding. Met veel belangstelling heb ik kennis genomen van de ervaringen van mensen die de tocht eerder hebben gelopen. Ik heb het sterke gevoel dat dit nu mijn jaar is.

Ik denk dat ik door mijn levenservaring en levenslust een positieve bijdrage kan leveren aan het groepsproces en de sfeer. Ik laat daarvoor graag mijn veilige en vertrouwde thuishaven (inclusief geleidehond) tijdelijk achter, en ga blijmoedig als pelgrim op pad naar onbekende verten met voor mij nieuwe mensen. Ik hoop en verwacht dat die snel als vrienden in een team zullen voelen om er samen iets moois van te maken. Dat levert ongetwijfeld veel gezellige momenten en ontmoetingen op, maar ook reflectie, persoonlijke groei en spirituele ervaringen."

Haar ervaring (november 2018)

"Ik ga absoluut door met het lopen van langere afstanden in combinatie met diepgaande gesprekken met medewandelaars. Verder heb ik me ook in contacten met de buddy’s veel meer medemens dan visueel gehandicapt gevoeld, en dat was ontzettend fijn. Ook heb ik geleerd dat ik mentaal en fysiek meer aankan dan wel eens gedacht."

Joke Franken - buddy

"Met het bericht op Facebook van Camino Anders Bekeken vallen een aantal dingen op zijn plek: het lopen van de Camino fascineert mij al vanaf eind lagere school, bij aanvang van mijn studie heb ik gezegd dat ik na mijn studie een pelgrimspad zou gaan lopen. Daarnaast ben ik graag van betekenis voor een ander. Mijn hart maakte dan ook een sprongetje, mijn ogen gingen stralen en mijn lijf danste die hele dag! En dat doet het nog steeds. Zeker nu ook het thuisfront mijn enthousiasme heeft geproefd en mij aanspoort om er nu voor te gaan.

Het lopen van de Camino betekent voor mij een wens die uitkomt, al van jongs af aan heeft dit mij aangetrokken. Ik wandel graag, zoek met regelmaat de stilte op in de natuur of in retraiteweekenden om te reflecteren, op te laden. Ik zie het leven als een reis waarin ik met verschillende reisgezelschappen (gezin, familie, werk, studie) onderweg ben. Onderweg kom ik op plaatsen waar ik kan genieten, actief kan zijn, tot rust kan komen. Soms is de weg vlak en gaat de reis voorspoedig, soms reis ik door het mulle zand, soms zie ik door de bomen het bos niet meer. Vaak gaat de weg ook over bergtoppen met prachtige vergezichten.

Om een deel van mijn levensreis te lopen met de groep van Camino Anders Bekeken betekent voor mij het vervullen van mijn wens, maar ook de wereld een stukje mooier maken door het begeleiden van een medemens op een deel van zijn pad. Het betekent ook mijn levenservaringen delen, maar ook luisteren naar de ervaringen van anderen, een spiegel zijn voor anderen, maar ook zelf een spiegel voorgehouden worden en leren van de ander. Dit geeft ook mijn verwachting weer die ik heb voorafgaand aan de reis. Verder zal het voor mij persoonlijk ook een afsluiting zijn van een drukke periode door mijn studie, en een reis als overgang naar een volgende levensfase."

 'Zwerver, er is geen pad. Gaandeweg leg jij het pad.' ~ Antonio Machado

Haar ervaring (november 2018)

"Ik heb ervaren dat ik goed om kon gaan met de onwetendheid die de Camino met zich meebrengt: je weet ’s ochtends niet waar je ’s avonds slaapt, je weet niet wat en wie je tegenkomt, je kent niet de gesteldheid van het pad, je weet niet of je met zon of regent reist en wat je te eten krijgt. Ik was verrast, heb mij verwonderd en heb vooral GENOTEN!"

Monique Olsder - buddy

"Tijdens een zeer drukke periode op mijn werk (najaar 2015) ben ik lange afstandspaden gaan lopen om zo meer rust te ervaren. Ik heb het Trekvogelpad gelopen en ben nu bezig met het Kustpad. Door het wandelen ben ik me meer bewust geworden van de omgeving en de natuur, kijk ik beter en ben ik meer in het 'hier en nu'. Ik ben persoonlijk heel benieuwd of deze ervaringen nog versterkt kunnen worden door de omgeving voor anderen te omschrijven en onder woorden te brengen en dit nog meer samen met anderen te delen.

Ik vind het bijzonder om de Camino te lopen vanwege de combinatie van cultuur, natuur en historie en het gevoel van gemeenschappelijkheid en verbinding wat je denk ik zal ervaren met iedereen die de Camino loopt. Eigenlijk wilde ik de Camino bewaren voor later, maar nu ik deze zou kunnen lopen in een bijzondere groep, wil ik de kans niet laten schieten. Mijn verwachting is dat het een hele bijzondere tijd en een zeer waardevolle herinnering voor het leven zal worden. Het gezamenlijke doel, de gesprekken met mensen die ik nu nog niet ken, de omgeving, maar ook de tegenslagen (die we ook geheid zullen hebben) zullen daarbij verwacht ik het teamgevoel versterken en zullen de Camino voor mij een nog specialere ervaring maken dan wanneer ik deze alleen zou lopen."

Amory Geerling - wandelaar

"Ik ben bijziend vanaf mijn geboorte en bijna blind sinds een jaar of twee. Ik neem nog wel iets waar, maar praktisch gezien, is het het best om mij als blind te beschouwen.

Ik hoorde voor het eerst van de Camino toen in de jaren tachtig een voormalig leraar, en goede vriend, van mij er enkele maanden zijn schoenen en moreel op stukgelopen heeft. Hoewel ik niet echt uit de voeten kon met het fenomeen wandelen, is het beeld van de man met rugzak die alleen op weg is naar de volgende kilometer mij altijd bijgebleven. Enigszins geromantiseerd, maar zeker niet ontdaan van de geestelijke worsteling die de man met zichzelf had.

Pas jaren later heb ik schoorvoetend het wandelen zelf ontdekt. Enigszins zoekende in mijn eigen leven, bleek de benenwagen, naast een fysiek aangenaam, een uitstekend vehikel te zijn om de plooien glad te strijken als het vel iets minder goed om je heen zit. Zodoende werden de afstanden steeds groter, werd de rugzak steeds vaker omgegord en leidde de paden menigmaal over de bergen. Met zeer veel voldoening. En zoals het de rechtgeaarde wandelaar betaamt, werden het plezier van de inspanning en de medicinale werking, gesterkt door de herinnering, vertaald in de wens ooit de Camino te volbrengen. Wellicht tegen beter weten in, want inmiddels had ik al een enigszins kippige kijk op de wereld en bleek deze progressief.

De laatste jaren is mijn zicht gestaag teruggelopen. En inmiddels is er nog maar weinig tot nut over. Dat is een ongemakkelijke weg geweest, niet zozeer omdat ik nauwelijks meer iets zie, dat mis ik niet echt, maar omdat het praktisch erg onhandig is. Daardoor ontstaat een bepaalde afhankelijkheid en moet ik steeds vaker mensen vragen om dingen voor mij of met mij te doen. Daar loopt het voor mij mis, mensen vragen iets voor je te doen, betekent dat je jezelf gunt ruimte in te nemen en dat blijkt een vaardigheid die ik minder goed beheers. In de praktijk betekent dit dat ik nog veel te veel zelf blijf doen en, vooral, dat ik mij dingen ontzeg om mij achter de veiligheid van het niet doen te scharen.

Daarom ga ik graag mee met Camino Anders Bekeken, juist omdat de neiging zo groot is om te kiezen voor het comfortabele niet doen. Twee weken op pad in een onbekende omgeving, met onbekende mensen onder een zekere afhankelijkheid, zal ruimte technisch een behoorlijke uitdaging voor mij zijn. Daarnaast bieden de wandelingen een fijne gelegenheid om dit inzicht te laten zinken en wellicht enige verheldering te brengen. Wellicht via persoonlijke gedachten, wellicht via gesprekken met anderen. Uit ervaring weet ik dat groepsreizen met onbekenden openheid bevordert en over het algemeen een bijzondere dynamiek hebben. Los van dit ruimtelijke inzicht, zou met het lopen van de Camino uiteraard ook een lang gekoesterde wens in vervulling gaan.

Wat ik al met al met de Camino hoop te bereiken, is dat ik een stapje dichterbij het emotionele weten kom van wat ik rationeel al weet, dat de mensen om je heen het juist fijner vinden als jij jouw ruimte in durft te nemen."

Zijn ervaring (november 2018)

"Ik realiseerde mij dat je met een visuele beperking de Camino op twee manieren kunt lopen. Je kunt het tot een mentale kwelling maken door je er continu van bewust te zijn dat je de Camino niet zelfstandig kunt lopen en op die manier nooit jezelf tegen kunt komen, daarbij in hevige frustratie balend van het feit dat anderen alles voor je moeten doen en je ‘s nachts iemand aan zijn grote teen moet trekken om op blaasledigingsexpeditie te gaan. Of je kunt blij zijn dat je überhaupt de Camino kunt lopen, jezelf bij tijd en wijle spiegelend in je buddy, genietend van de hulpvaardigheid en gezelligheid en jezelf complimenterend met de non-visuele lenigheid die je op de nachtelijke urinale zwerftocht langs het juiste sanitair leidt!"

Annet Fokkens - wandelaar

"Links ben ik nagenoeg blind (rechts bovenin een klein streepje licht dat invloed heeft op de rest van mijn zicht: wazig en gedeeltelijk dubbelzien). Rechts heb ik 20-30% zicht met een gezichtsveld van 60 graden. Een brievenbusvisie, waarmee ik een klein spleetje, dichtbij, scherp kan zien. Ik zie geen diepte en heb veel contrast nodig en ik ben gevoelig voor (fel) licht.

Ik kwam Camino Anders Bekeken 'toevallig' tegen op Facebook, bijna twee jaar geleden. Ik dacht meteen: dit is voor mij. Het zal zwaar worden, ploeteren, janken, lachen, praten, zingen, zwijgen, maar deze kans laat ik me niet voorbij gaan. Het leven is zo kort, zo fragiel, zoals ik zelf ervaren heb. Ik pak alles aan wat mijn hart raakt en waar ik blij van word.

Ik heb een bijna doodervaring gehad op de operatietafel, tijdens een transplantatie op 10 maart 2014. Dit heeft mijn leven voorgoed veranderd. Heb duisternis gezien, heb letterlijk het licht gezien, en tussen deze bedrijven door, heb ik mijn zicht gedeeltelijk verloren (zuurstof tekort). Ik weet wat het is om te vechten (voor mijn leven). Ik weet wat het is om op een vierkante meter te moeten leven (ik heb plusminus 8 maanden in een ziekenhuisbed gelegen). Ik weet wat het is om totaal geen privacy meer te hebben. Ik weet wat het is om keihard te revalideren. Heb opnieuw moeten leren praten, eten, lopen, als een baby. Ik weet wat eenzaam voelen betekent en hoe het is om 10 maanden lang niet bij je gezin, familie, vrienden te kunnen zijn.

Ik weet wat tegenslag is, ben je opeens slechtziend! Hoe ga je daar mee om? Ik ben mij zeer bewust van het feit dat ik letterlijk een nieuw en ander leven heb gekregen. Een tweede kans die niet iedereen krijgt. Ik ben alleen maar dankbaar voor het feit dat ik het überhaupt heb overleefd en dankbaar voor de dingen die ik nog wel kan.

Het is tijd om te helen, tijd om mijn traumatische gebeurtenissen achter met te laten. En juist het spirituele vlak van deze reis spreekt mij enorm aan. Ik wil helen, ik wil groeien, ik wil dichterbij mijn echte gevoelens komen. Niet meer bang zijn, voor dat irritante stemmetje in mijn hoofd, die je constant doet twijfelen en klein maakt. Nee, genoeg! Ik vind het doodeng en daarom schrijf ik mij in. 'Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan'. Ik hoop met meer zelfkennis terug te komen, mijn pijn achter te laten. Terug te komen bij je diepste zijn, terug te komen met een heleboel nieuwe vrienden en een onvergetelijke reis en ervaring rijker. En om dit mee te nemen naar mijn gezin, familie, vrienden en omgeving, en om dit alles en mezelf uit te delen."

Haar ervaring (november 2018)

"Het meest inspirerende moment was toch wel het uit handen geven van mijn zo geliefde en 'veilige' wandelstokken, het vertrouwen geven en vrij de stappen te zetten aan het simmetje. Daarna nog een stap verder: zonder sim! Van voorzichtig scharrelen naar doorstappen in de nabijheid van mijn buddy. Het voelde als een bevrijding. Ik zie het als een metafoor voor de rest van mijn persoonlijke ontwikkeling en groei. Het vertrouwen geven en daardoor ontvangen."

Carla Broers - buddy

"Het afgelopen jaar heb ik geleerd meer naar mijn gevoel te luisteren en dit heeft geresulteerd in een aantal keuzes die ik heb gemaakt. Ik merk dat ik daardoor nieuwe stappen zet in mijn leven, letterlijk en figuurlijk. Sinds ik hier bewuster mee omga heb ik al een tijdje de wens om een inspirerende wandeltocht te maken en toen zag ik een item over 'Camino Anders Bekeken' op RTV-NH. In deze oproep en op de website zie ik aspecten terug die mij nieuwsgierig maken. Hoe zou ik floreren in een dergelijke groep? Wat zou mijn bijdrage kunnen zijn aan het gezamenlijke doel van een nieuw te vormen groep? Wat zou ik kunnen ontdekken over mijzelf en wat is 'mijn weg'?

Op fysiek, mentaal en sociaal gebied verwacht ik zoiets goed te kunnen volbrengen. Ik kan daardoor denk ik ook anderen begeleiden. Het teambelang staat wat mij betreft voorop: samen de finish halen. Ik ben iemand die daarbij anderen en de veiligheid in het oog houdt en het teambelang boven mijn eigen belang zal stellen. Ik zie het buddyschap als een hulpvaardigheid waar de ander dat nodig heeft. Hij of zij geeft aan wat nodig is en ik help waar ik kan. Ik zie dit voor me als hulp door de hele dag heen. Bij de voorbereiding op de komende route, tot aan het opstaan de volgende dag. Mijn buddy heeft daarin de regie: hij of zij bepaalt waar ik kan ondersteunen. Ik kijk mee, letterlijk waar ik denk dat het nodig is. Hierin zullen we elkaar gaan leren kennen en ontdekken waar elkaars behoeftes liggen. Ook ikzelf zal af en toe hulp nodig hebben, we doen het samen.

Zolang we samen de ene voet voor de andere zetten zullen we de door ons gestelde doelen halen. Of het Santiago is, het volgende dorp of de volgende heuveltop; we komen er. Ik heb wel wat gewandeld in mijn leven maar de Camino: dat voelt anders. Als ik nu al denk aan de route die we samen gaan lopen krijg ik al kippenvel. Het feit dat velen vóór ons, allen met eigen intenties de route zijn gegaan is bijna iets magisch. Ik heb het gevoel dat het met elkaar voorbereiden, aangaan en volbrengen van deze reis iets is wat ons als mens zal verrijken. Ik verwacht dat het een reis wordt die we nooit zullen vergeten."

Haar ervaring (november 2018)

"Ik vond het een geweldige ervaring. Het was 'life-guidend'. Ik vind dat het richting heeft gegeven aan mijn leven, in het moment waarin ik nu sta. Ik heb de CAB2018 gemarkeerd als mijlpaal waarin ik terug en vooruit wilde kijken wat ik het voorafgaande jaar had bereikt en wat ik vanaf dan wilde gaan doen, voelen, weten." 

Séverine Kas is slechtziend en slechthorend (syndroom van Usher) en heeft de kracht van de Camino in 2015 letterlijk ervaren. Zij gaat vanaf 2016 mee als slechtziende ervaringsdeskundige, organiseert mede Camino Anders Bekeken en is voorzitter van Stichting Anders Bekeken.

"Het lopen van de Camino heeft me gebracht dat ik heus wel uitdagingen aan kan gaan, dat het eigenlijk ook niet eens erg is dat ik niet meer in m’n eentje op expeditie kan. Het is eigenlijk wel leuk met z’n tweeën of meerderen. Mijn hernieuwd zelfvertrouwen maakt Usher minder aanwezig, of wellicht beter bij mezelf passend… dus dat ik weer met een lach naar mezelf en anderen kan kijken. Ik heb het gevoel content te zijn met de ervaringen en belevenissen die ik mee maak."

Noem de Camino en je tovert een glimlach op het gezicht van Séverine. 

Jantina de Vries ging in 2016 mee als buddy. De nieuwsgierigheid naar hoe het zou zijn om een tijdje al wandelend onderweg te zijn op een bijzonder pad met alleen het hoognodige op je rug, won het van de aarzeling om ruim twee weken met een groep onbekenden op te trekken. Het werd een onvergetelijke ervaring.

"Wat was het mooi om met elkaar op te trekken. Wat was het mooi om het leven samen te delen: naar elkaar omzien, voor elkaar zorgen, samen eten, de slaapzaal delen met alle (on)gemakken van dien, je tempo aanpassen, samen lachen en huilen, te geven en te ontvangen. Ik had het niet willen missen."

Dit jaar gaat ze mee in de organisatie van Camino Anders Bekeken.

Gert-Jan de Hoon is mede-initiafiefnemer van Camino Anders Bekeken en mede-oprichter van Stichting Anders Bekeken in 2015. "De pelgrimstocht in 2015 was een bijzondere ervaring om aan deel te nemen. Eigenlijk wisten we toen al dat we opnieuw op pad zouden gaan."

Zijn credo: "Als het regent wordt je nat, als de zon schijnt heb je het warm en 's avonds zijn je voeten moe van een dag wandelen. Dat is het simpele leven van een pelgrim."

Als pelgrim wandelde hij de Camino voor de eerste keer in 2005. De Camino riep hem sindsdien terug om te blijven wandelen.  Over zijn ervaringen schreef hij het boek Een pelgrimstocht naar Santiago. Als coach wandelt hij met groepen en individuen in Nederland en in het buitenland en de camino in Spanje (Camino Coaching).

"Wat is er mooier om als buddy een ander de mogelijkheid te bieden zijn of haar dromen te laten leven en te groeien als persoon."